Trẻ tự do khám phá thế giới Reggio Emilia tại Ban Mai

17/03/2022

Là một trong những phương pháp giáo dục sớm thịnh hành và phổ biến trên thế giới, phương pháp giáo dục Reggio Emilia đã và đang được rất nhiều phụ huynh quan tâm, tìm hiểu. Tại Ban Mai, phương pháp giáo dục Reggio Emilia là một trong những chương trình mang thương hiệu đặc trưng mang tới cho trẻ hành trình học tập hứng thú thỏa sức khám phá thế giới xung quanh.

REGGIO EMILIA LÀ GÌ?

Reggio Emilia là phương pháp giáo dục sớm dành cho độ tuổi trẻ mầm non. Phương pháp giáo dục này được phát triển bởi Loris Malaguzzi – nhà tâm lý học người Ý. Phương pháp này đặt trẻ làm trung tâm và tin rằng trẻ em có khả năng thể hiện suy nghĩ, óc sáng tạo của mình theo nhiều cách khác nhau.

Trọng tâm của triết lý Reggio Emilia là trẻ được sinh ra đã sở hữu “một trăm ngôn ngữ” để thể hiện mình. “100 ngôn ngữ” là nói đến hàng trăm cách mà trẻ em có thể thể hiện bản thân: ngôn ngữ nói, ngôn ngữ viết, các ngôn ngữ nghệ thuật như âm nhạc, điện ảnh, hội họa, điêu khắc, ngôn ngữ cơ thể và cảm nhận về các sự vật xung quanh… Do đó, mục đích của phương pháp Reggio Emilia là dạy các con sử dụng những “ngôn ngữ” này để thể hiện trong cuộc sống hàng ngày.

NHỮNG ĐẶC TRƯNG NỔI BẬT CỦA REGGIO EMILIA

Trẻ chủ động học tập và là trung tâm của mọi hoạt động

Trẻ chủ động tham gia học tập và tương tác với môi trường xung quanh mà không có bất kỳ quy chuẩn nào để trẻ tuân theo, các con được tự do sáng tạo tùy thuộc vào trí tưởng tượng của mình. Giáo viên lúc này sẽ có vai trò là người hướng dẫn và cung cấp nguyên liệu cần thiết để trẻ thực hành. Ví dụ, nếu bé muốn làm một bức tranh hoa cỏ từ các vật liệu thiên nhiên, giáo viên sẽ cho con vật dụng cần thiết nhưng cách sắp xếp vật dụng làm nên bức tranh hay màu sắc thế nào đều do con tự quyết định.

Điều này mang đến những lợi ích rất lớn cho bé như rèn luyện sự sáng tạo, tìm tòi, kích thích khả năng quan sát và trí tưởng tượng.

Phương pháp giáo dục Reggio Emilia giúp trẻ tự bộc lộ cảm xúc

Có thể nói đây là đặc điểm được quan tâm nhất của Reggio Emilia, bằng nhiều cách khác nhau trẻ sẽ truyền tải sự hiểu biết, sự sáng tạo của bản thân với thầy cô khi ở lớp và với cha mẹ khi ở nhà. Trẻ có thể dùng những bức tranh, bức điêu khắc, bài hát, những chuyển động, những vở kịch hoặc trò chơi phân vai bên cạnh việc hoạt động nói, viết đơn thuần trong bộc lộ cảm xúc.

Các dự án thực tế có lợi cho trẻ

Đây là những dự án thực tế được cung cấp bởi chương trình giáo dụng Reggio Emilia nghiên cứu. Bất kể khởi nguồn của dự án là gì, một dự án thành công là khi nó có thể tạo ra sự quan tâm và sự sáng tạo của trẻ, giúp trẻ tự giải quyết các vấn đề thực tế và mở ra những con đường khám phá kiến thức khác nhau để: Kích thích trí tò mò, khả năng quan sát của trẻ; Tạo nên sự yêu thích khám phá và học tập của trẻ; Phát triển khả năng tưởng tượng và sáng tạo của trẻ thông qua các giác quan, vẽ, sáng tác; Phát triển khả năng làm việc nhóm; Hình thành cho trẻ một mối quan hệ gắn bó và tình yêu với thiên nhiên.

Ngoài ra, việc đưa cơ hội tự tìm ra câu trả lời hay kết luận một cách tự do sẽ giúp trẻ học tập chủ động hơn. Sự hứng thú từ những điều mình tự tìm hiểu được trẻ sẽ có sự tự giác trong học tập và nghiên cứu sau các cuộc khám phá kiến thức thú vị như vậy.

Hành trình phát triển của từng học sinh

Ở đặc điểm này thì giáo viên hướng dẫn sẽ có trách nhiệm định hướng cho trẻ để trẻ phát triển đúng cách. Trong suốt quá trình phát triển của trẻ sẽ được các giáo viên ghi lại. Những tài liệu này phản ánh các dự án trẻ thực hiện, các kỹ năng trẻ học hỏi được, sự tương tác với bạn bè, giáo viên, phụ huynh và cả môi trường học tập quanh trẻ.

Trẻ được học tập trong môi trường mở

Sự sắp đặt không gian trong lớp học cũng sẽ ảnh hưởng đến khả năng sáng tạo của trẻ. Các lớp học Reggio luôn có sự xuất hiện của cây cối, vật liệu và ánh sáng tự nhiên. Ngoài ra, các dụng cụ, thiết bị học tập trong các dự án cũng được nhà trường sắp xếp rõ ràng. Cách bài trí của các lớp học sau khi kết thúc một năm học, sẽ tạo không gian mới mẻ, không gây nhàm chán trong trí tưởng của trẻ.

Xây dựng mối quan hệ chặt chẽ Nhà trường – Phụ huynh – Học sinh

Trong phương pháp giáo dục Reggio Emilia thì mối quan hệ được xây dựng chặt chẽ giữa nhà trường, phụ huynh với học sinh để cho trẻ có được sự quan tâm nhiều nhất cả khi ở trường lẫn ở nhà. Giáo viên và học sinh sẽ là “cộng sự” của nhau trong xuyên suốt quá trình học tập và phát triển của trẻ.

CÓ MỘT REGGIO EMILIA RẤT RIÊNG TẠI BAN MAI

Dạy học dự án

Dạy học dự án là một phương pháp giáo dục đặc biệt được ứng dụng thường xuyên tại Ban Mai. Các chủ đề của dự án xuất phát từ sự tò mò và khám của trẻ, phù hợp với từng độ tuổi.

Trong quá trình hoạt động Dự án, trẻ không chỉ được nghiên cứu lý thuyết mà còn được thực hành và ứng dụng các kiến thức, kĩ năng trên nhiều lĩnh vực để giải quyết một vấn đề mang tính phức hợp hoặc một vấn đề nào đó trong thực tế cuộc sống mà trẻ gặp phải. Bên cạnh đó, phương pháp Dạy học dự án tôn trọng sự khác biệt nên việc thiết kế môi trường phong phú để trẻ có thể tự chọn đề tài, nội dung khám phá phù hợp với với sở thích và năng lực cá nhân sẽ thu hút được hứng thú của trẻ khi tham gia hoạt động.

*Dự án những chiếc lọ xinh của các BMSer nhí*

Tại Ban Mai, các Dự án học mang tính thực tiễn rất cao, gắn việc học tập trong nhà trường với thực tiễn đời sống của trẻ. Có thể kể đến một vài dự án như: Dự án giải cứu chiếc lá, những chiếc lọ xinh, dự án hạt, ánh sáng , dự án trứng, tái chế giấy, I’m not a box…

Ví dụ với dự án những chiếc lọ xinh các con được tìm hiểu về chất liệu của những loại lọ như thủy tinh, nhựa, sứ… Mỗi vỏ chai dù hình dáng, kích thước có khác biệt nhưng cũng gồm cách phần căn bản: nắp chai, miệng chai, thân chai và đáy chai. Tùy theo mỗi ý tưởng mà các con sử dụng từng phần hay tất cả các phần để tạo ra một sản phẩm học tập.

Qua các chủ đề, chủ điểm của từng dự án, trẻ được củng cố, rèn luyện kiến thức, kĩ năng trẻ đã biết, đồng thời thu nhận các kiến thức, kĩ năng mới một cách tự nhiên, thông qua trải nghiệm chứ không phải chỉ từ thông tin cung cấp một chiều của người lớn.

Hoạt động tại phòng ánh sáng

*Phòng học ánh sáng được trang bị các giáo cụ học tập phong phú*

Theo các chuyên gia Ý, các dự án về ánh sáng giúp bé hình thành tư duy kiến thức về ánh sáng: đường nét, màu sắc, từ đó có khả năng phân tích và hình dung tốt hơn về các hiện tượng vật lý không gian.

Được thiết kế riêng biệt, trang bị đầy đủ các giáo cụ học tập sinh động, phòng ánh sáng tại Ban Mai trở thành một trong những điểm đến yêu thích nhất của các BMSers nhí. Các con học sinh được cô hướng dẫn cách phân biệt đâu là ánh sáng tự nhiên, đâu là ánh sáng nhân tạo. Các bé còn biết được rằng ánh sáng nhân tạo được tạo ra khi con người sử dụng nhiên liệu như: nước, điện, lửa, pin… Với các hoạt động học tập thực tế Ban Mai đã thực sự thuyết phục các bậc phụ huynh về hiệu quả của phong cách giáo dục kết hợp học và chơi này.

Ví dụ khi học tập trên bàn ánh sáng, trẻ sẽ thể hiện nhận thức độc đáo của mình về thế giới bằng cách kết hợp các vật liệu, hình dạng, màu sắc và các kỹ thuật khác nhau. Chơi tự do với bàn ánh sáng cũng giúp phát triển trí tưởng tượng mà đây là nền tảng cho sự sáng tạo.

Môi trường học tập truyền cảm hứng – Mỗi lớp học là một “xưởng nghệ thuật” thu nhỏ.

*Các sản phẩm từ “xưởng nghệ thuật” thu nhỏ*

Môi trường học tập là một trong những yếu tố rất được chú trọng tại Ban Mai. Xây dựng môi trường giáo dục phù hợp sẽ tạo cho trẻ cảm giác an toàn và được khích lệ để thỏa sức khám phá.

Một môi trường học tập tốt không chỉ đầy đủ về cơ sở vật chất hiện đại, còn phải đáp ứng các yếu tố tâm lý giúp trẻ có được điều kiện tốt nhất để phát triển. Từ cách trang trí, màu sắc lớp học, sự đa dạng học liệu, âm thanh, ánh sáng, không gian mở… đều được sắp xếp, kết hợp chặt chẽ với nhau, tạo ra những tác động tích cực đến quá trình trưởng thành của trẻ.

Đặc biệt trường Mầm non Ban Mai còn tổ chức phong trào thi đua đưa thiên nhiên vào thiết kế môi trường lớp học. Cuộc thi là dịp để cô trò và trò thể hiện khả năng sáng tạo, khiếu thẩm mỹ, sự khéo léo. Qua đó thêm gắn kết tình thầy trò, tình bạn tươi đẹp của tuổi học trò, giúp các con say mê trong quá trình học tập.

Cô giáo là những “cộng sự” tin cậy

Mỗi BMSer là một tài năng

Ban Mai tin rằng mỗi em bé đều có trong mình những năng lượng dồi dào và sứ mệnh của người giáo viên là giúp trẻ tự tin vào chính năng lực nội tại của mình trước mọi vấn đề gặp trong học tập, rèn luyện mỗi ngày.

Giáo viên được xem là người cộng tác với học sinh, thay vì chỉ hướng dẫn chúng. Các cô giáo sẽ lên kế hoạch cho các bài học dựa trên sở thích của từng trẻ và liên tục hỏi trẻ các câu hỏi để trẻ thu hút hơn, thay vì chỉ giao một hoạt động và quan sát. Đồng thời cô giáo sẽ cũng cần xây dựng được sự tin tưởng, thấu hiểu với trẻ để trẻ có tâm lý thoải mái, gần gũi trong các hoạt động khám phá.

Đặc biệt, các tác phẩm “ngẫu hứng” qua các giờ học sẽ được các cô giáo trưng bày, dùng để trang trí lớp học để khích lệ trẻ sáng tạo ra những sản phẩm mới. Các tác phẩm không chỉ mang nét tính cách cá nhân, đôi khi là kết quả của “sự tương tác giữa trẻ và bạn bè” khiến cho việc học trở nên đa chiều và đầy màu sắc.

Ngoài ra Ban Mai cũng rất chú trọng đến việc tập huấn nâng cao chuyên môn với sự tham gia của các chuyên gia uy tín trong lĩnh vực giáo dục. Đây là dịp nâng cao trình độ, kiến thức chuyên môn cho đội ngũ cán bộ, giáo viên để đáp ứng ngày càng tốt yêu cầu của cha mẹ học sinh.

HÀNH TRÌNH REGGIO EMILIA TẠI Ý CỦA CÔ GIÁO MẦM NON

“Mọi con đường đều dẫn đến thành Rome” – câu nói quen thuộc hầu như ai cũng biết mỗi khi nói về Italy, quốc gia hình chiếc ủng nằm bên bờ Địa Trung Hải với lịch sử trải dài suốt sự phát triển và hình thành của Châu Âu, của đế quốc Roma, của những món ăn mang phong vị đặc trưng nền nông nghiệp nam âu với dầu olive và rượu vang. Đây còn là quốc gia của những cánh đồng hoa oải hương tím trải dài ngút mắt, của tháp nghiêng Pisa hay những kênh đào Venice, của những thương hiệu thời trang nổi tiếng, của những chiến binh trong màu áo thiên thanh 3 lần chinh phục đỉnh cao của làng túc cầu thế giới, của những vĩ nhân trong đủ mọi lĩnh vực cuộc sống từ văn học nghệ thuật cho đến khoa học sáng tạo. Một đất nước bất cứ ai cũng mong ngày trở lại nếu đã từng đặt chân đến bởi sức hút làm say đắm lòng người đến từ nền văn hóa lâu đời và công trình kiến trúc cổ La Mã.

Nước Ý đối với cô Dương Liên Phương – Hiệu phó trường mầm non Ban Mai còn là chiếc nôi của những phương pháp giáo dục mầm non nổi tiếng: Montessori, Reggio Emilia… Cô chia sẻ rằng sẽ thật may mắn cho những nhà làm giáo dục mầm non nếu được đặt chân đến đất nước xinh đẹp này để học tập và trải nghiệm giáo dục, và cô đã nhận được món quà tuyệt vời này từ Ban Mai – ngôi trường nơi cô gắn bó từ ngày mới ra trường.

Tại Center Internazionale – Loris Malaguzzi cô vô cùng ấn tượng với cách người Ý phát triển tư duy của trẻ thông qua giáo dục nghệ thuật. Nơi đây là một xưởng nghệ thuật khổng lồ, là nơi trưng bày hàng ngàn ý tưởng hoạt động nghệ thuật cho trẻ với các lĩnh vực khác nhau: nghệ thuật ánh sáng, điêu khắc, phù điêu….với những nguyên vật liệu chính là Loose Part thân thiện với môi trường. Chắc chắn sẽ không có đứa trẻ nào muốn rời khỏi nếu đã lạc vào xứ sở thần tiên tuyệt vời này. Có quá nhiều ý tưởng mới lạ, sáng tạo giúp cô được tiếp cận về cách thiết kế một môi trường học tập truyền cảm hứng cho trẻ. Rất nhiều tác phẩm nghệ thuật của trẻ được trưng bày khắp mọi không gian nơi đây, những nét vẽ nguệch ngoạc, những mô hình trừu tượng thoạt nhìn sẽ không hiểu, nhưng phía sau những tác phẩm ấy đều có những câu chuyện thể hiện cho hàng trăm ngôn ngữ của trẻ.

Reggio Emilia của Ban Mai đã mang tới dự án, chuyến dã ngoại và hơn hết là những nụ cười, những trải nghiệm trên hành trình trưởng thành hạnh phúc cho các BMSers từng ngày. Ban Mai luôn sẵn sàng đồng hành cùng Quý Cha mẹ với tinh thần lấy trẻ làm trọng tâm, trao quyền cho trẻ tự do mong muốn, tìm hiểu và khám phá.